Legaten – De Gids voor Giften & Legaten
Menu Close

LEGATEN

LEGATEREN OF SCHENKEN ?

Indien ik bij testament een bedrag legateer aan een persoon of een instelling, blijf ik heer en meester van mijn bezittingen tot op het ogenblik van mijn overlijden.
Ik kan een testament steeds wijzigen.
Ik heb mij dus persoonlijk niet verarmd.
Wanneer ik aan een instelling of aan een persooneen schenking doe, verarm ik mij onmiddellijk. Een schenking is onherroepelijk.
Het geschonken bedrag kan niet het voorwerp uitmaken van een verzoek tot terugbetaling.
De erfrechten voor de 3 gewesten vindt u hier terug op.

HOE LEGATEREN BIJ TESTAMENT ?

Er zijn verschillende manieren om een testament op te maken.
Het meest voorkomende testament is het eigenhandig geschreven testament. U moet zo’n testament zelf
schrijven.
DE REGELS :
Het testament moet:
1 eigenhandig geschreven zijn door de persoon die wenst te beschikken (niet getypt);
2 eigenhandig gedateerd zijn door degene die het opgesteld heeft;
3 eigenhandig ondertekend zijn door degene die het opgesteld heeft. Het testament kan derhalve worden neergeschreven op eender welk stuk papier en met eender welk schrijfmiddel, maar er dient ook rekening
gehouden te worden met de volgende regels;
4 twee personen kunnen niet samen één testament opmaken. Zo kunnen man en vrouw niet samen één enkel testament opmaken. Dit verbod vloeit voort uit het feit dat eenieder vrij moet zijn om zijn testament te wijzigen, en dit los van de ander;
5 de aanduiding van de begunstigde dient duidelijk en precies te zijn: zo is het onmogelijk zijn bezittingen over te laten “aan de katten van Brussel“.

WAT KAN IK LEGATEREN ?

In principe kan u wat u wil legateren aan wie u wil.
U beslist vrij wat er met uw bezittingen zal gebeuren.
Sommige mensen mogen van u geen legaat ontvangen (denk maar aan uw behandelende arts tijdens uw ziekte of verpleegkundige).

Er bestaat een grens: uw kinderen uw echtgeno(o)te kunnen altijd een minimum erfdeel eisen. Ze kunnen
dus vragen dat het bedrag van het legaat wordt herleid zodat zij het voorbehouden deel ontvangen.

EN HET VOORBEHOUDEN ERFDEEL?

Kinderen en de langstlevende echtgenoot hebben recht op een erfrechtelijke reserve «het minimum erfdeel».
Iedereen kan formeel gezien over heel zijn vermogen beschikken in een testament. Maar mensen met kinderen en echtgenoten moeten rekening houden met het feit dat deze erfgenamen hun minimum erfdeel kunnen opeisen via de ‘vordering tot inkorting’.

Men kan een regeling uitwerken voor het geval de kinderen zelf overleden zijn. Maar een notarieel testament (beleiding van de notaris) is beter.

EEN ALGEMEEN LEGAAT MAKEN OF EEN BEDRAG LEGATEREN?

HET ALGEMEEN LEGAAT
Dit is de beschikking waarbij men ten gunste van één of meerdere begunstigden beschikt over het volledige
vermogen. Indien u wenst dat één of meerdere personen uw bezittingen verdelen, volstaat het deze
personen, instelling of vereniging als begunstigde van uw nalatenschap aan te duiden ten titel van algemeen
legataris.
De algemene legataris of legatarissen zullen het geheel van uw bezittingen verdelen maar ze zullen
ook de bijzondere legaten dienen te betalen die u zult maken.
Indien u meerdere algemene legatarissen aanduidt, zullen ze in zoveel delen moeten verdeeld worden als
er personen werden aangeduid (de wijze waarop ze de bezittingen onderling zullen verdelen, kan door
u worden vastgelegd).
Als één van de algemene legatarissen overlijdt, wast zijn deel aan bij het deel van de overblijvende algemene legatarissen. De algemene legatarissen erven niet alleen het actief van de nalatenschap, maar ook de schulden.

HET BIJZONDER LEGAAT
U kunt een som geld of een bepaald goed willen nalaten aan een vereniging, een instelling of een
particulier.
In dit geval zal deze persoon enkel dit goed krijgen dat u hem uitdrukkelijk hebt nagelaten.
Zie voorbeeld op de vorige pagina.
Tussen het algemeen legaat en het bijzonder legaat bestaat nog een derde categorie, namelijk.

HET LEGAAT TEN ALGEMENE TITEL
Het gaat om een erfenis van een onderdeel van de woning(en) of een deel van de erfopvolging (voorbeeld:
de helft, een derde van de erfopvolging, ofwel alle gebouwen, alle meubels, etc.): niet op de integraliteit van
de goederen als in het algemeen legaat en ook niet van een of meerdere goederen als in het bijzonder legaat.

Een voorbeeld …

Laten we het voorbeeld nemen van het opmaken van een eigenhandig geschreven testament met aanduiding van twee algemene legatarissen en twee bijzondere legatarissen:
“Ik ondergetekende … (naam en voornamen, evenals de geboortedatum bij voorkeur of het rijksregisternummer), neem volgende testamentaire beschikkingen:
“Bij mijn overlijden zullen al mijn bezittingen toekomen aan

– de vereniging zonder winstoogmerk …
– de Stichting …
Deze twee organismen zullen al mijn bezittingen onder elkaar verdelen met uitzondering van de twee bijzondere legaten die ze zullen moeten uitvoeren, namelijk:

– ik vermaak aan de vereniging zonder winstoogmerk … een bedrag van 10.000 euro ;
– ik vermaak aan de vereniging … een bedrag van …euro.
“Gedaan en getekend op … (datum)
HANDTEKENING.
Er dient opgemerkt te worden dat in dergelijk geval de belangrijkste moeilijkheid erin bestaat duidelijk en precies de vzw’s of instellingen aan te duiden die het legaat zullen ontvangen. Hun naam dient op de juiste wijze te zijn aangegeven en indien mogelijk, ook hun zetel. Ze kunnen ook geïdentificeerd worden aan de hand van hun nationaal identificatienummer.